بیماری زونا چیست؟

زونا یک عفونت ویروسی است که باعث به وجود آمدن ضایعات پوستی و زخم‌های دردناکی در فرد می‌شود و در صورتی که زونا به موقع درمان نشود می‌تواند برای فرد مشکلات و عوارضی جدی را در پی داشته باشد.

عامل بروز بیماری «زونا (Shingles)» ویروسی به نام «واریسلا زوستر (Varicella Zoster)» است. واریسلا زوستر همان ویروس عامل بیماری آبله مرغان است. این ویروس سال‌ها پس از بروز آبله مرغان در دستگاه عصبی فرد می‌ماند و دوباره به صورت بیماری زونا بروز پیدا می‌کند.

گاهی از زونا به نام بیماری«هرپس زوستر (Herpes Zoster)» نیز نام برده می‌شود. مشخصه‌ی این نوع عفونت ویروسی ضایعات پوستی (راش) قرمز رنگ روی پوست است که باعث سوزش و درد می‌شود. زونا معمولا به صورت ظاهر شدن ردی از ضایعه‌ی پوستی و تاول در یک طرف بدن، بیشتر در قسمت نیم‌تنه (شکم و سینه)، گردن یا صورت بروز پیدا می‌کند.

بیشتر موارد ابتلا به زونا طی دو تا سه هفته بهبود پیدا می‌کنند. در همین حال، به ندرت یک نفر دو بار به این بیماری عفونی مبتلا می‌شود. اما گزارش‌ها در کشوری مانند آمریکا که آمارهای دقیقی از بیماری‌ها موجود است، نشان می‌دهد تقریبا از هر ۳ نفر، ۱ نفر در طول زندگی خود به زونا مبتلا می‌شود.  

علایم زونا چیست؟

اولین علایم زونا معمولا درد و سوزش است. این درد معمولا در یک طرف بدن بروز پیدا می‌کند. این عفونت ابتدا از لکه‌های کوچکی روی پوست شروع می‌شود و به مرور به ضایعات پوستی و تاول‌های دردناکی تبدیل می‌شود. مشخصه‌ی ضایعات پوستی زونا موارد زیر هستند:

• بخش‌های قرمز رنگ روی پوست فرد

• تاول‌ به همراه ضایعات پوستی پر از مایع که به راحتی می‌ترکند

• ضایعات پوستی روی ستون فقرات و سینه و شکم

• ضایعه پوستی روی صورت و گوش‌ها

• خارش

بعد از مشاهده اولین علائم زونا بهتر است که هرچه سریع‌تر با یک پزشک متخصص پوست مشورت کنید تا برای اقدامات اولیه‌ای که باید انجلم دهید راهنمایی‌هایی را دریافت کنید. برای دریافت مشاوره از بهترین متخصصان پوست می‌توانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید تا در کمترین زمان به بهترین نتایج برسید.

در همین حال در برخی بیماران علایم زونا، تنها به درد و ضایعات پوستی محدود نمی‌شود. در این دست مبتلایان ممکن است که علایم دیگری نیز به وجود بیاید که عبارتند از:

• تب و لرز

• سردرد

• خستگی

• سستی در عضلات

علاوه بر این، زونا می‌تواند علایم جدی و نادری نیز داشته باشد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد یا ضایعه‌ی پوستی در چشم که فرد باید برای پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر سریعا به پزشک مراجعه کند. 

• از دست دادن شنوایی یا درد شدید در یک گوش، سرگیجه یا از دست دادن حس چشایی که می‌تواند نشانه‌ی بروز «سندرم رامسی هانت (Ramsay Hunt Syndrome)» در فرد باشد.

• عفونت‌های میکروبی که ممکن است موجب قرمزی، تورم و گرمی پوست فرد شود.

احتمال بروز عفونت زونا در چه کسانی بیشتر است؟

هر کسی که قبلا آبله مرغان داشته می‌تواند به زونا نیز مبتلا شود. اگرچه برخی عوامل فرد را بیشتر در معرض خطر بروز زونا قرار می‌دهد. این عوامل موارد زیر را شامل می‌شود:

• افراد مسن، کسانی که ۶۰ سال یا بالاتر دارند

• مبتلایان به بیماری‌هایی مانند ایدز و سرطان که موجب تضعیف دستگاه ایمنی بدن می‌شوند

• کسانی که در حال شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی هستند

• مصرف داروهایی که موجب تضعیف دستگاه ایمنی بدن می‌شوند. استروییدها یا داروهایی که پس از پیوند عضو برای فرد تجویز می‌شوند از این دست داروها هستند.

راه‌های انتقال و سرایت بیماری زونا

زونا واگیر ندارد، اما ویروس واریسلا زوستر که عامل این بیماری است می‌تواند به فردی که مبتلا به آبله‌مرغان نشده سرایت کند و در نهایت سبب ایجاد بیماری شود. شما نمی‌توانید از کسی که زونا دارد بیماری زونا بگیرید، اما ممکن است مبتلا به آبله‌مرغان شوید.

ویروس واریسلا زوستر زمانی سرایت می‌کند که شخص دچار تاول شود. تا زمانی که تاول نترکد یا زخم دلمه بسته شده باشد، این ویروس به دیگری سرایت نمی‌کند.

زمانی که مبتلا به بیماری زونا شدید، حتما محل جوش و تاول را تمیز نگه دارید تا بیماری به دیگران سرایت نکند. سعی کنید به تاول و جوش‌های روی پوست خود زیاد دست نزنید.

اگر مبتلا به زونا شدید، سعی کنید نزدیک افرادی که در معرض خطر هستند نباشید؛ افرادی از قبیل زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

بیماری زونا در بزرگسالان

زونا به ویژه در افراد مسن شایع است. نیمی از افرادی که به زونا مبتلا می‌شوند ۶۰ سال یا بیشتر دارند. خطر بروز عفونت زونا در افراد مسن با توجه به اینکه دستگاه ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر است. علاوه بر این، سالمندانی که عفونت زونا در آن‌ها بروز پیدا می‌کند، به احتمال زیاد عوارض بیش‌تری را نسبت به سایر افراد خواهند داشت.

از جمله ضایعات پوستی بیشتر و عفونت‌های میکروبی که بر اثر تاول‌های باز به وجود می‌آیند. این دست افراد، همچنین مستعد ابتلا به ذات‌الریه یا سینه‌پهلو و التهاب مغزی نیز هستند. بنابراین مراجعه به‌ موقع به پزشک برای این دست بیماران اهمیت ویژه‌ای دارد.

پزشکان توصیه می‌کنند، افرادی که ۵۰ سال یا بیشتر دارند برای پیشگیری از بروز این عفونت ویروسی، واکسن زونا را دریافت کنند. این افراد می‌توانند برای تسکین درد، پارچه‌ی خنکی را روی زخم‌ها و تاول‌های خود بگذارند. همچنین برای جلوگیری از انتقال ویروس واریسلا به دیگران، توصیه می‌شود که فرد مبتلا، تا حد امکان زخم‌ها و ضایعات پوستی خود را بپوشاند.

در همین حال، پزشک می‌تواند در صورت صلاح‌دید، داروهای ضد ویروس را برای فرد تجویز کند که باعث کاهش دوره‌ی عفونت و عوارض آن می‌شود. پزشک همچنین می‌تواند در صورت لزوم داروهای ضد درد را نیز برای فرد تجویز کند.

منبع : drdr.ir

بیماری زونا چیست؟